به گزارش خبرنگار تابناک از کردستان، با فرا رسیدن روز تاسوعای حسینی، سراسر شهرها و روستاهای استان کردستان رنگ و بوی ماتم و عزاداری به خود می‌گیرد. مردمان این دیار با برگزاری آیین‌های سنتی و مذهبی، یاد و خاطره حضرت ابوالفضل العباس (ع) را زنده نگه می‌دارند؛ علمدار وفاداری که در دل مردم کردستان جایگاه ویژه‌ای دارد.
آغاز آیین‌ها از صبح زود؛ از ساعات اولیه صبح تاسوعا، دسته‌های عزاداری در محله‌ها به راه می‌افتند. صدای طبل و سنج و نوحه‌های سوزناک، کوچه‌پس‌کوچه‌های قروه، بیجار، سنندج، دهگلان و دیگر شهرها را پر می‌کند. عزاداران با لباس مشکی و در صف‌های منظم، به یاد حضرت عباس (ع) سینه‌زنی و زنجیرزنی می‌کنند.
علم‌بندان؛ آیینی ریشه‌دار در فرهنگ کردی؛ یکی از برجسته‌ترین جلوه‌های تاسوعا در کردستان، برپایی مراسم «علم‌بندان» است. مردم، به‌ویژه در روستاها، با شور خاصی علم‌ها را برمی‌افرازند. این علم‌ها که نماد غیرت و وفاداری حضرت عباس (ع) هستند، با پارچه‌های رنگی و متبرک تزئین می‌شوند. خانواده‌ها پارچه‌هایی را به نیت حاجت به علم می‌بندند و دعا می‌کنند.
در برخی نقاط مانند روستای دلبران قروه یا شهر بانه، علم‌ها با تشریفات خاصی از خانه‌های بزرگان یا حسینیه‌ها بیرون آورده شده و توسط مردم حمل می‌شوند.
نوحه‌خوانی به زبان کردی و فارسی؛ در بسیاری از دسته‌ها، نوحه‌سرایان محلی با صدایی حزن‌انگیز مرثیه‌هایی به زبان کردی می‌خوانند. این نوحه‌ها که اغلب از نسل‌های گذشته به ارث رسیده‌اند، ترکیبی از اشعار مذهبی، حماسی و توصیفی درباره مظلومیت اهل‌بیت (ع) است. در برخی دسته‌ها، نوحه‌خوان‌ها با همراهی دف‌زنی، حس و حال خاصی به عزاداری می‌بخشند؛ البته با رعایت حرمت مذهبی مراسم.
غذاهای نذری؛ جلوه‌ای از همبستگی؛ در بیشتر محله‌ها، خانواده‌ها در پخت و توزیع نذری مشارکت می‌کنند. غذاهایی چون قیمه، آش رشته، عدس‌پلو، شله‌زرد و حلیم در میان عزاداران پخش می‌شود. برخی خانواده‌ها نذری‌های خاص مانند آش بلغور یا خورشت‌های محلی را برای توزیع آماده می‌کنند.
در شهرهایی مثل بیجار و دیواندره، مراسم پخت نذری حالتی عمومی دارد و مردم از محلات مختلف برای کمک می‌آیند.
حضور پررنگ زنان در آیین‌های خانگی؛ زنان کرد در کنار مشارکت در مراسم عمومی، در خانه‌ها نیز مجالس روضه‌خوانی، قرائت زیارت عاشورا و دعا برگزار می‌کنند. آن‌ها پارچه‌های نذر را به علم می‌بندند یا خرما و شمع برای سلامتی و حاجت‌روایی پخش می‌کنند.
حسینیه‌ها و مساجد در حالت آماده‌باش؛ تمام حسینیه‌ها و مساجد کردستان در روز تاسوعا میزبان عزاداران‌اند. برنامه‌هایی چون سخنرانی، مداحی، سفره احسان و جمع‌خوانی زیارت عاشورا در طول روز برگزار می‌شود.
فرهنگ عزاداری با اصالت محلی؛ در کردستان، عزاداری‌ها با حفظ اصالت‌های محلی، بسیار منظم، پرشور و عمیق برگزار می‌شوند. بسیاری از این آیین‌ها از دوره‌های قدیمی باقی مانده‌اند و هنوز هم با همان سبک و سیاق اجرا می‌شوند، بدون آن‌که رنگ و بوی تجمل یا نمایش پیدا کنند.
/س/