کولبران، زندگی روی مین

به گزارش تابناک کردستان، فقدان کار موجب روی آوردن افراد به شغل کولبری شده است، کولبران از حقوق ثابت، بیمه و اتحادیه کارگری برخوردار نیستند، این افراد پس از مدتی دچار از کار افتادگی اجباری می‌شوند، دولت مکلف است کولبران را از مزایای قانون کار برخوردار کند، ستم وارده به کولبران بدون ثبت و ضبط صورت می‌گیرد، طبق آمارها حدود 99 درصد از کالا‌ها به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند، در مورد قاچاق کالا قوانین کامل بوده اما در اجرا مشکلاتی وجود دارد، قاچاق کالا بسیاری از کارخانجات داخلی را با مشکل مواجه کرده است.

دل به کوه و کمر می زنند برای یک لقمه نان و همه دارایی آنها باری است که به پشت می‌کشند. می‌دانند پیشه‌شان خلاف قانون است اما راه چاره‌ای جز قاچاق کالا جهت گذران زندگی برای مرزنشینان وجود ندارد. آنها در سخت‌ترین شرایط جوی با به جان خریدن خطراتی چون اصابت با مین‌های مانده از دوران جنگ تحمیلی، برخورد با پلیس مرزی و... هر صبح خود را به شب می رسانند به امید آوردن تکه نانی برسر سفره‌های خانه های کوچک و روستایی شان. این روزها در امواج خروشان اخبار تلخی زندگی آنان گم شده است مگر هر از گاهی که کولبری قربانی بگیرد تا توجه ها به ‌آنان جلب شود.

حسین احمدی‌نیاز، وکیل دادگستری در گفت‌وگو با «قانون» با طاقت‌فرسا خواندن زندگی کولبران گفت: کولبران افراد ستمدیده‌ای هستند که شب و روز برای به دست آوردن تکه نانی حلال با رنج و تلاش خویش و با اتکا به زور بازو در مناطق مرزی کردستان امرار معاش می‌کنند. به عبارت دیگر،کولبران در مقابل مزد معین کالایی را از آن سوی مرز به این سمت مرز بر دوش خود (بنا‌به‌دستور دیگری) حمل می‌کنند. اکثریت این افراد در مناطقی زیست می کنند که در آن هیچ صنعت یا کارخانه ای وجود ندارد و فقدان کار موجب روی آوردن آنان به کولبری شده است.

این وکیل دادگستری با اشاره به اینکه امروزه تعداد کولبرها افزایش یافته است، خاطرنشان کرد: کولبران با استفاده از توان فیزیکی خود مبادرت به حمل کالا می‌کنند. شکل و شمایل کاری کولبران همانند کارگران است. اما با بررسی وضعیت معیشتی و کاری کولبران، ملاحظه می‌شود این افراد همانند کارگران عمل می‌کنند اما غالبا روزمزد بوده ( در مقابل کار، مزد دریافت می‌کنند) ، اما مانند کارگران از حقوق ثابت، بیمه و اتحادیه کارگری برخوردار نیستند.

کولبران کارگر محسوب می شوند یا خیر؟

وی با اشاره به مخاطرات زیادی که کولبران را تهدید می کند، تصریح کرد: اولاً کولبران از استانداردها و حقوق کارگری برخوردار نیستند. برای مثال فاقد سندیکای کارگری بوده، و به دلیل اینکه شغل ثابتی ندارند پس مشمول بیمه نیز قرار نمی‌گیرند .از سوی دیگر در برابر حوادث و سوانح عدیده‌ای که همواره آنان را تهدید می‌کند از تضمین‌های قانونی برخوردار نیستند، پس مشمول بازنشستگی یا ازکارافتادگی نیز نمی‌شوند.

برای مثال محمد توفیق یکی از کولبرانی است که به علت حمل بار سنگین دچار فرسایش و ساییدگی مهره‌های کمر و پشت شده و توان کار کردن را از دست داده است. بسیار اتفاق افتاده به دلیل عدم نظارت بر وضعیت کاری کولبران و عدم رعایت ضوابط بهداشتی ، این افراد پس از مدتی دچار ازکار افتادگی اجباری می‌شوند.

میدان مین بر سر راه کولبران

وی افزود: نکته مهم دیگر اینکه کولبران در مسیر کار خود با میدان‌های مین مواجه می‌شوند و تاکنون تعداد بسیار زیادی از آنان کشته یا مجروح شده‌اند. مانند «قادر نباتی» که پای خود را در اثر برخورد با مین از دست داده و به دلیل مجروحیت قادر به انجام کار نیست حتی گاهی کولبران در معرض تیر مستقیم ماموران مرزبانی و در دام تله‌های امنیتی نیز قرار می‌گیرند.

احمدی‌نیاز با بیان اینکه کولبر رکن اساسی اقتصاد خانواده بوده و با از کار افتادن یا مرگ او‌، خانواده کولبر رو به نابودی و فلاکت می‌رود، خاطرنشان کرد: هیچ ارگان یا نهاد حمایتی اعم از دولتی یا غیر دولتی از کولبران دفاع نمی‌کند.

با کولبران باید طبق اصل 19 قانون اساسی برخورد شود

وی در رابطه با آمار مرگ و میر کولبران عنوان کرد: آمار مشخص و معینی از مرگ و میر کولبران یا مصدومیت آنان وجود ندارد. متاسفانه ستم وارده به کولبران بدون ثبت و ضبط صورت می‌گیرد و کمتر در رسانه ها و مطبوعات مطرح می‌شود.

احمدی نیاز در خاتمه یادآور شد: باید بدانیم در حال حاضر کولبران بخشی از شهروندان ایران را تشکیل می دهند که باید مطابق اصل 19 قانون اساسی « مردم‏ ایران‏ از هر قوم‏ و قبیله‏ که‏ باشند از حقوق‏ مساوی برخوردار بوده و رنگ‏، نژاد، زبان‏ و مانند اینها سبب‏ امتیاز نخواهد بود». یا اینکه مطابق اصل 22 قانون اساسی جان و مال افراد مورد تکریم بوده و باید مورد حمایت قرار گیرد. در این راستا دولت مکلف به تعیین ساز و کار مناسب برای برخورداری کولبران از قانون کار و داشتن اتحادیه کارگری و صنفی است زیرا کولبران حق حیات دارند و نان آور خانواده‌های پرجمعیت هستند. باید برای آنان احترام قائل شد و آنان را به رسمیت شناخت.

منظور از مبارزه با قاچاق کالا، مقابله با کولبرهای ضعیف نیست

شرایط سخت زندگی و کار کولبران تا جایی پیش رفته است که مقام معظم رهبری نیز به این امر توجه ویژه نشان دادند.

آیت الله خامنه‌ای طی سخنانی با انتقاد از «واردات میلیاردی برخی لوازم غیر ضروری»، به مشکل جدی قاچاق کالاها و اجناس به داخل کشور اشاره و خاطرنشان کردند: «به مسئولان دولت‌های مختلف، مکرر این مسئله را گوشزد کرده‌ام، و آنها نیز می‌گویند اگر تعرفه سنگین بگذاریم، قاچاق آن کالا بالا می‌رود، اما این دلیل، پذیرفتنی نیست.»

ایشان قاچاق را بلایی بزرگ و سم تولید داخلی برشمردند و با انتقاد شدید از عدم برخورد جدی با این مسئله تأکید کردند: «باید قوی ترین اشخاص را مأمور این کارکرد و دولت، ضمن تقویت دستگاه‌های ذی ربط، با قدرت با قاچاق سازمان‌یافته مقابله و برخورد کند.البته منظور از مبارزه با قاچاق کالا، مقابله با کولبرهای ضعیفی که در برخی مناطق اجناس کوچک را وارد می‌کنند، نیست؛ بلکه منظور قاچاقچیان بزرگی است که با ده‌ها و صدها کانتینر، اجناس قاچاق، وارد کشور می کنند.»

با توجه به نگاه ویژه مقام معظم رهبری به مشکل قاچاق کالا و نحوه برخورد با کولبران باید برای حل مشکل این قشر گام‌های موثری برداشته شود.

با ایجاد اشتغال در شهرهای مرزی وقرار دادن امکانات اولیه و مناسب زندگی در این مناطق، این معضل را در شهرهای مرزی کاهش دهیم به خصوص که شرایط کار کولبران با سختی‌های بسیاری همراه است و کم نیستند کولبرانی که در این راه کشته شده اند و بسیارند قاچاقچیان بزرگی که با یافتن راه های گریز از قانون همچنان به فعالیت خود ادامه می دهند.

کالا‌های قاچاق به صورت سازمان یافته وارد کشور می‌شوند

همچنین نعمت احمدی، حقوقدان در گفت‌و‌گو با «قانون» با اشاره به سخنان رهبری مبنی بر برخورد با قاچاقچیان بزرگ گفت: رهبری صراحتا فرمودند منظور از برخورد با قاچاقچیان، کولبران ضعیف نیست بلکه قاچاقچیان بزرگ مدنظر هستند.

با توجه به سخنان رهبر باید هرچه سریع تر این مشکل حل شود زیرا در کشور ما اکثر کالاهای قاچاق(ارز،کالا و مواد مخدر) به صورت باندی و سازمان یافته‌ است؛ به عبارت دیگر امکان ندارد فردی به تنهایی بدون کمک گروه یا باندی مبادرت به ورود کالای قاچاق به کشور کند.

این حقوقدان با اشاره به اینکه سالانه حدود 20میلیارد دلار کالای قاچاق وارد کشور می‌شود‌،خاطر نشان کرد: طی چند روز گذشته در جنوب تهران محموله‌ای بزرگ از قاچاق تلفن همراه کشف شد که ارزش آن حدود 30 میلیارد تومان بود که البته این گونه موارد در کشور زیاد به چشم می‌خورد.

وی تصریح کرد: اگر به خیابان جمهوری مراجعه کنیم و از فروشنده‌‌های لوازم صوتی برگ سبز کالایی را بخواهیم شاید مورد تمسخر واقع شویم.( کالاهایی که به صورت قانونی وارد کشور می‌شوند دارای کارت سبز هستند) و اصولا کالاها یا از کانال گمرک و قانونی وارد کشور می‌شوند یا از طریق قاچاق و غیرقانونی اما طبق آمارها حدود 99 درصد از کالا‌ها به صورت قاچاق وارد کشور می‌شوند که البته این قاچاق‌ها کاملا سازمان‌یافته است.

احمدی خاطر نشان کرد: سال 1375 قانون منع استفاده از تجهیزات ماهواره در کشورمان تصویب شد. با وجود این قانون و با قاچاق بودن ماهواره، اما همچنان شاهدیم حدود 70 درصد از جمعیت کشورمان از ماهواره استفاده می‌کنند و درکمتر خانه‌ای ماهواره وجود ندارد.

وی در خاتمه با اشاره به قاچاق مواد مخدر به کشور نیز گفت: در رابطه با مواد مخدر هم باید یاد آوری کنیم که به دلیل همسایگی کشورمان با کشور افغانستان و به خاطر اینکه این مواد در افغانستان کشت و به صورت قاچاق وارد ایران می‌شود با توجه به اینکه ایران بیشترین مصرف مواد مخدر را دارد مگر می‌شود بدون مجموعه سازمان یافته مواد مخدر وارد کشور شود. پس باید گفت اگر بخواهیم با مقوله قاچاق برخورد کنیم باید در این زمینه اراده کلی وجود داشته باشد که البته باید بگوییم در این مورد قوانین کامل بوده اما در اجرا مشکلاتی وجود دارد.

قاچاق کالا تولیدات داخلی را زمین‌گیر کرد

براساس این گزارش باید گفت طی سال‌های اخیر قاچاق بی‌رویه کالا به کشور صدمات جبران‌ناپذیری را به اقتصاد وارد و بسیاری از تولیدات داخلی را زمینگیر کرده است. در این راستا بسیاری از کارخانجات تولیدی تعطیل و به دنبال آن کارگران زیادی بیکار شده‌اند. از جمله این مشاغل می‌توان به تعطیلی بسیاری از کارگاهای تولیدی کفش اشاره کرد که با ورود کفش‌های چینی به کشور و به دلیل ارزان بودن آنها خریداران دیگر تمایلی به خرید کفش‌های ایرانی ندارند اما با توجه به اینکه قاچاق کالا مشکلات فراوانی را به اقتصاد کشور تحمیل کرده است طی سال‌های اخیر عزمی جدی از سوی مسئولان برای مقابله با ورود کالای قاچاق به کشور وجود نداشت که حال باید دید در آینده برنامه‌ها برای مقابله با قاچاق کالا چگونه بوده و برای کمک به قشر کولبران برنامه دولت چه خواهد بود.