گران شدن علوفه و غذای دام با همه مشکلاتش برای دامداران به کمک محیط زیست آمد و خودنمایی غبار سیاه و جولان شعله های آتش را از خوشه های طلایی برنج دور کرد.
به گزارش خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از رشت، سوزاندن بقایای گیاهان بخصوص کاه و کلش در شمال کشور هر ساله انجام می شود که انگیزه ها و اهداف مختلفی برای کشاورزان جهت این کار وجود دارد.
آماده سازی زمین برای کشت دوم، از بین بردن بذر علف های هرز باقیمانده در مزارع، از بین بردن آفات گیاهی و بیماری‌ها، جلوگیری از تکثیر آفات و بیماری‌ها مانند کرم ساقه خوار برنج و پوسیدگی ساقه برنج، جلوگیری از نشت آب باران به دلیل مانع شدن کاه و کلش از حرکت آب در مزرعه، جلوگیری از کمبود ازت و کلر و زردی در برگ‌ها در کشت بعدی از مهمترین دلایلی است که کشاورزان به آن اشاره می کنند. غافل از اینکه این کار، عوارض ناخوشایندی را بر جای گذاشته و سلامت محیط زیست را به خطر می‌اندازد.
استان گیلان، با داشتن طبیعت سرسبز، جنگل‌های هیرکانی و دریای خزر، از استان‌های سرسبز، با آب و هوای پاک و سالم شهرت دارد.
اما پشت این سرسبزی همه ساله با آغاز دروی برنج، عده‌ای از شالیکاران هستند که با سوزاندن کاه و کلش (ضایعات برنج) محیط زیست ، پاکی هوا و اکسیژن را نشانه گرفته اند، به نحوی که دود سیاه و آلوده در این ایام بر سرسبزی و پاکی هوا غالب می‌شود، اما نمی دانم از واژه خوشبختانه استفاده کنم یا خیر، اما گران شدن غذای دام این روزها به کمک محیط زیست استان آمده به نحوی که به گفته مسئولان خودنمایی غبار سیاه از شالیزارهای گیلان دور شده است.
یکی از کشاورزان برنجکار گیلانی با بیان این که سوزاندن کاه و کلش بعد از برداشت برنج، کاری است که از قدیم به جا مانده و توسط کشاورزان انجام می شود، گفت: تصور این است که با این کار همه علف های هرز، حشرات و کرم های زمین از بین می رود و زمین برای سال زراعی آینده آماده می شود.
کمرنگ شدن غبار سیاه میان خوشه‌های طلایی برنج
ساسان اکبری‌پور، فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گیلان در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از رشت ،گفت: عده‌ای از کشاورزان همه ساله پس از برداشت محصول برنج، کاه و کلش مزارع را آتش می‌زنند و دود سیاه ناشی از آن، خوشه‌های طلایی برنج را نشانه می‌گیرد که علاوه بر وارد کردن آسیب‌های جبران ناپذیر به ساختار بیولوژیکی خاک، موجب آلودگی محیط زیست نیز می‌شوند.
او با بیان اینکه خوشبختانه با ارائه آموزش های لازم به شالیکاران و آگاهی بخشی آنان در مورد اهمیت حفظ محیط زیست شاهد کاهش جرایم زیست محیطی ناشی از سوزاندن کاه و کلش(ضایعات برنج) در استان هستیم ، افزود:پارسال ۱۰۷مورد سوزاندن کاه و کلش داشتیم که ۶۵نفر از شالیکاران متخلف به مراجع قضایی معرفی و به بقیه این شالیکاران نیز تذکر داده شد.
هشدار محیط زیست به عاملان سوزاندن کاه و کلش
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گیلان گفت: برای برخورد با کشاورزان متخلفی که کاه و کلش برنج را می‌سوزانند جریمه نقدی و مجازات حبس در نظر گرفته شده است.
اکبری پور افزود: نصب بنر ، پخش تراکت و بروشور ، اجرای گشت های نظارتی- بازرسی مشترک با جهاد کشاورزی ، نشست با دهیاران و توجیه آنان ، تصویب مصوبه در کمیته پسماند شهرستان با هدف حفظ زمین ، ترویج کشاورزی از جمله اقدمات اداره کل محیط زیست استان برای جلوگیری از سوزاندن کاه و کلش است.
اجرای گشت‌های محسوس و نامحسوس در مزارع برنج
فرمانده یگان حفاظت محیط زیست گیلان از اجرای محسوس و نامحسوس یگان حفاظت محیط زیست استان برای برخورد با افرادی که با سوزاندن کاه باعث آلودگی شدید هوا و ایجاد مشکل تنفسی برای همشهریان می‌شوند خبر داد و گفت: این طرح نظارتی- بازرسی تا پایان فصل دروی برنج ادامه دارد.
ساسان اکبری پور، از ایجاد یک حلقه ارتباطی میان سازمان حفاظت محیط زیست گیلان با اعضای شورا‌های اسلامی و دهیاران با هدف آموزش به کشاورزان اشاره کرد و افزود: یکی از بهترین و اثرگذارترین راهکار‌ها برای داشتن هوایی سالم و حفاظت از ذخایر ارزشمند محیط زیست، مشارکت آحاد مردم جامعه در این امر است.
او تصریح کرد: امسال اکثر روستاییان اقدام به جمع آوری و بسته بندی کاه وکلش برای مصارف تغذیه احشام کردند.
خریداری کاه و کلش از شالیکاران گیلانی
ابراهیم اکبرزاده، مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از رشت ، گفت: کاه و کلش بسته‌بندی شده در شالیزارهای گیلان از سوی مجموعه‌های دامداری و یا واحد‌های سلولزی خریداری می‌شود و تهیه انواع صنایع دستی، تغذیه دام و استفاده در صنایع سلولزی از جمله کاربرد‌های بسیار ویژه این پسماند‌های با ارزش است.
او به نبود آگاهی کشاورزان از مضرات بسیار خطرناک سوزاندن کاه و کلش در مزارع اشاره کرد و افزود: بسیاری از شالیکاران اگر بدانند که این کار آن‌ها موجب آسیب خاک و کاهش بهره‌وری محصول در سال آینده می‌شود این کار را انجام نمی دهند.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان، از فراهم بودن انواع دستگاه‌های بسته‌بندی کاه و کلش در استان خبر داد و گفت: در حال حاضر تعداد بسیار زیادی از این نوع تجهیزات در استان گیلان مهیا است و حتی برخی از افراد با خرید آن برای خود کسب و کار راه انداخته‌اند.
افزایش میزان رشد آفت، یکی از جدی‌ترین مخاطرات آتش زدن کاه و کلش
اکبرزاده گفت: افزایش میزان رشد آفت، یکی از جدی‌ترین مخاطرات آتش زدن کاه و کلش در مزارع اعلام کرد و گفت: ایجاد نقصان جدی در بهره‌وری و میزان محصول برنج برداشت شده و از بین رفتن مواد مغذی داخل خاک از جمله مضراتی هستند که شالیکاران باید به آن توجه بیشتری داشته باشند.
او از اعطای تسهیلات به کشاورزان برای خرید ماشین آلات کشاورزی خبر داد و افزود:هیچ محدودیتی در پرداخت تسهیلات به کشاورزان نسبت به خرید و تجهیز ماشین آلات وجود ندارد.
نابودی خاک با سوزاندن کاه
اکبرزاده افزود: تغییر در شرایط آب و هوایی، افزایش درجه حرارت زمین، آلودگی هوا، بروز مشکلات تنفسی برای کودکان و سالمندان، نابودی خاک، از بین رفتن موجودات مفید برای کشاورزی، کاهش منابع غذایی دامی از دیگر مخاطرات آتش زدن کاه و کلش است.
او از کشاورزان خواست به جای سوزاندن کاه و کلش، از دستگاه‌های بسته بندی استفاده کنند تا با ذخیره سازی کاه و کلش برای خوراک دام یا فروش به دامداران و یا کشت مجدد علاوه بر حفظ محیط زیست به درآمدزایی و اشتغال خود کمک کنند.
ورود مکانیزاسیون به چرخه کشاورزی نجات بخش محیط زیست شد
ابراهیم اکبرزاده، مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان گفت: ورود دستگاه‌های دروگر مجهز به بسته بندی (بیلر) به چرخه کشاورزی موجب کاهش سوزاندن کاه و کلش، حفظ محیط زیست و تامین و ذخیره سازی غذای احشام در استان شده است.
او افزود: شالیکاران گیلانی تاکنون ۹۵ هزار هکتار معادل حدود ۴۰درصد شالیزارهای استان را برداشت کرده اند و ۷۰ هزار هکتار معادل ۷۳ درصد این شالیزارها ماشینی برداشت شده است.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان با بیان اینکه بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ دستگاه کمباین ویژه برنج، برای برداشت ماشینی برنج در نظر گرفته شده تصریح کرد: پیش بینی می‌شود، با توجه به ظرفیت ماشین آلات کشاورزی، بیش از ۱۸۰ هزار هکتار از ۲۳۸ هزار هکتار شالیزار استان ماشینی برداشت شود.
حبس و جریمه در انتظار شالیکاران متخلف
احمد آقایی، معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان گیلان در گفتگو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از رشت ، گفت: بر اساس بند ۵ اصل ۱۵۶ قانون اساسی و بر اساس ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی هر اقدامی که تهدید علیه بهداشت عمومی شناخته شود از قبیل آلوده کردن آب آشامیدنی و هوای پاک جرم است و مجازات حبس تا یک سال را به دنبال دارد.
او افزود: با هماهنگی و اقدام‌های مناسب از جمله فرهنگ سازی و برگزاری دوره‌های آموزشی با هدف فرهنگ سازی برای پیشگیری از آتش زدن ضایعات برنج در استان، خوشبختانه هر سال نسبت به سالهای قبل شاهد کاهش ورودی پرونده‌ها به مراجع قضایی شده ایم.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان گیلان تصریح کرد: براساس قانون، اشخاص برای آتش زدن بقایای برنج در شالیزارها ۲ تا ۸ میلیون تومان جریمه نقدی می‌شوند و در صورت سرایت آتش به مراتع و جنگل‌ها از ۶ ماه تا ۲ سال مجازات حبس برای مجرمان قابل اعمال است.
آگاهی بخشی لازمه کاهش تخلف
ورود مکانیزاسیون به صنعت کشاورزی ، آگاهی بخشی و آموزش به شالیکاران به اهمیت کاه و کلش(ضایعات برنج) در تامین غذای احشام، حفظ خاک و مبارزه بیولوژیک با آفات شالیزارها در صورت عدم سوزاندن ضایعات در مزارع برنج، از سوی مسئولان امر به شالیکاران توانسته تا حد زیادی مانع سوزاندن کاه شود و تداوم این فرهنگ سازی می تواند این تخلف زیست محیطی را به صفر برساند.
شالیکاران گیلانی سالانه بیش از یک میلیون تن کاه و کلش برنج به ارزش اقتصادی بیش از هزار میلیارد تومان در شالیزارهای استان گیلان تولید می کنند که با فروش این ضایعات به دامداران می توانند بیشتر درآمد زایی کنند.
گیلان بزرگترین تولیدکننده ارقام بومی و با کیفیت برنج در کشور است که با ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیزاری سالانه از تبدیل یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن شلتوک برداشتی حدود ۷۵۰ تا ۸۵۰ هزار تن برنج سفید تولید و روانه بازار می کند و رتبه اول کشور را از لحاظ سطح زیرکشت و رتبه دوم تولید برنج را به خود اختصاص داده است.