تابناک گزارش می دهد:
جاده ای کوهستانی و جذاب اما در کمین سیلاب/ لزوم ایمن سازی جاده کرج- چالوس برای پیشگیری از وقوع سیلاب های وحشتناک در آینده
گروه استان ها- جاده کرج- چالوس به لحاظ قرارگیری در منطقه کوهستانی یکی از جاذبه های گردشگری استان البرز و کشور به شمار می آید که حدود یک قرن از عمر این جاده زیبا و البته پرتردد و پرترافیک می گذرد. در ۱۹ خرداد ماه سال ۱۴۰۲ با وقوع سیلی وحشتناک و بی سابقه، خسارات هنگفتی به جاده و زیر ساخت ها وارد شد، به طوریکه در این حادثه خودروهای گردشگران و چندین رستوران آسیب زیادی دیدند.
به گزارش خبرنگار تابناک از استان البرز، این جاده پر پیچ و خم بر اثر سیل در سه نقطه به صورت کامل قطع شد و ۱۰ کیلومتر از جاده تا انتهای تونل ۵ در گل و لای و رسوبات محصور شدند و پیچ تکاور، پیچ واریان و پیچ عسل کوک (شاندیز) به صورت کامل تخریب شدند. سیل خطوط ارتباطی ۱۰ روستای جاده کرج_چالوس را قطع کرد و سبب خسارت ۲۳ میلیارد ریالی به زیرساخت های مخابراتی آن شد که پس از سه هفته تلاش شبانه روزی راهداران، دستگاه های خدمات رسان، سپاه و بسیج بازگشایی شد. اکنون با گذشت دوسال، همچنان عملیات بهسازی و ترمیم نقاط حادثه خیز این جاده پر مخاطره ادامه دارد.
*شناسایی نقاط ضعف جاده کرج_چالوس*
به همین منظور علی زندی فر، مدیرکل راهداری و حمل و نقل جادهای استان البرز در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار تابناک درباره اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطرات سیل جاده چالوس گفت: سیل تابستان ۱۴۰۲ به رغم اینکه حدود یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان خسارات وارد کرد، اما یک هشدار خوبی جهت شناسایی نقاط ضعف محور کرج_چالوس بود که این مهم توسط یک مشاور مورد بررسی قرار گرفت.
وی یکی از عوامل خسارت ناشی از سیل را وجود نقاطی همچون پل و آبرو دانست و گفت: بر همین اساس این موانع باعث انسداد حرکت آب می شوند، چراکه پل ها و آبروهای مسیر محور چالوس چندین سال پاکسازی نشده بودند و گلولای و سنگ های حاصل از بارش های سیل آسا جاده را تخریب کرد. اکنون تمام پل ها در محور چالوس و سایر محورهای استان پاکسازی شده اند.
*نصب گالری و توری های حفاظتی*
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جادهای استان البرز در خصوص دیگر اقدامات ایمن سازی جاده چالوس برای پیشگیری از وقوع خطرات سیل خاطرنشان کرد: نصب گالری های بتنی و توریهای حفاظتی در نقاط مستعد ریزش سنگ انجام شده است.
*بازسازی هشت پل/تا خردادماه سال جاری نقاط حادثه خیز اصلاح می شود*
وی عنوان کرد: پل های ۲ متری به پل هایی با دهنه ۱۰ متر تبدیل شده است و اکنون هشت پل در این محور بازسازی شده است، ضمن اینکه در پیج عسل کوک (شاندیز) که بیشترین خسارت را در زمان وقوع سیل به بار آورد ایمن سازی اساسی صورت گرفت تا در مواقع وقوع حادثه آسیبی به این مناطق وارد نشود.
زندی فر ادامه داد: بر همین اساس پروژه های محور چالوس ۵۰ تا ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و تا خرداد ماه سال جاری تمام نقاط حادثه خیز اصلاح می شود و زیر بار ترافیکی می رود تا دغدغهای در مواقع بارندگی های شدید نداشته باشیم.
*سیل اخیر بی سابقه و شدیدتر از سال ۵۹*
مدیرکل راهداری و حمل و نقل جادهای استان البرز اظهار کرد: سیل بی سابقه جاده چالوس که بر اثر بارش تندریِ رگباری و شدید رخ داد و در مدت نیم ساعت، ۴۰ تا ۵۰ میلیمتر باران بارید و خسارات فراوانی وارد کرد.
وی متذکر شد: براساس گفته های بومی های منطقه، این سیل بسیار شدیدتر از سیل سال ۵۹ بوده است که در آن سال فقط یک دره درگیر سیل شده بود، اما سیل اخیر به ۱۰ کیلومتر از جاده خسارت زد به طوریکه پیچ شاندیز تا آخر پیچ تکاوران دوم درگیر سیل شد و پل ها، تونل ها و مسیر که پر از گل و لای بود با تلاش بی وقفه راهدارن و دستگاه های امدادرسان پاکسازی و بازگشایی شد.
گفتنی است در پیچ تکاور بیش از ۱۵ متر از جاده بهصورت کامل تخریب شده بود، جایی که در سال ۵۹ سیل باعث مرگ ۵۱ نفر از تکاوران مستقر در ساختمان یگان ۰۶ شده بود.
*مدیر دفتر رودخانهها و سواحل شرکت آب منطقهای استان البرز؛* *اقدامات گسترده برای مهار و پیشگیری از سیلابهای احتمالی در حوضه رودخانههای کرج و شاهرود*
در ادامه این گزارش، مسعود غیاثی، مدیر دفتر رودخانهها و سواحل شرکت آب منطقهای استان البرز در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار تابناک از اجرای مجموعهای از اقدامات فوری و پیشگیرانه برای مقابله با سیلابهای تابستانه در حوضه رودخانه کرج خبر داد.
وی گفت: در تابستان ۱۴۰۲ شاهد وقوع سیلابی شدید در محدوده مسیل دونگرم-کوشک بالا، و در مسیل بین تونلهای دو الف و ب جاده چالوس بودیم. این سیلاب، مشابه با سیلابهای سیجان و طالقان، از نوع بارشهای جدی بود که در مدت زمان کوتاه با شدت بالا رخ میدهد و باعث ایجاد سیلاب و یا جریانهای واریزهای و پر از رسوب میشود.
به گفته مدیر دفتر رودخانهها و سواحل شرکت آب منطقهای استان البرز، این سیلاب با حمل حجم زیادی گلولای و رسوبات، مسیر اصلی رودخانه کرج را در محدودهای به طول حدود ۳۰۰ متر مسدود کرد و جریان آب به سمت پاییندست و آبگیر بیلقان متوقف شد. این موضوع تأمین آب تهران و کرج را برای مدتی با اختلال مواجه کرد.
وی تصریح کرد: با اقدام بهموقع و شبانه روزی شرکت آب منطقهای البرز، مسیر جایگزین برای عبور آب تامین و آب مناسب به سمت آبگیر بیلقان هدایت شد. همچنین با بسیج شبانهروزی ماشینآلات سنگین، پاکسازی مسیر رودخانه کرج در تنه اصلی به طول ۳۰۰ متر، کوشک بالا به طول ۵۰۰ متر انجام شد. در محدوده مسیل بین تونلهای الف و ب نیز با توجه به درگیری سد کرج توسط شرکت آب منطقهای تهران علاج بخشی شد.
*اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطر سیلاب در آینده/سیلاب ۱۴۰۲ آخرین سیلاب نخواهد بود*
غیاثی با اشاره به اینکه «سیلاب ۱۴۰۲ آخرین سیلاب نخواهد بود»، تأکید کرد: «اگر در بالادست آبراههها و حوضههای آبریز، اقدامات آبخیزداری مؤثر شامل عملیات مکانیکی و بیولوژیکی انجام شود و بین چرای دام و توان رشد مرتع تعادل مناسب بر قرار میشد، مطمئناً از حرکت سیلاب واریزه ای به سمت پاییندست بهتر جلوگیری به عمل میآمد.»
وی افزود: «در سال ۱۴۰۳، با تمرکز بر عملیات بازگشایی تنه اصلی رودخانه کرج مسیلهای دونگرم و کوشک بالا و سیجان و حدود ۱۳ مسیل دیگر جمعا به طول حدود ۲۰ کیلومتر در حوضههای آبریز کرج و شاهرود گذاشته شد. همچنین با اجرای کانال انتقال سیل ماهدشت از آبگرفتگی بخش وسیعی از محدوده شهری پیشگیری به عمل آمد.»
مدیر دفتر رودخانهها و سواحل شرکت آب منطقهای استان البرز ادامه داد: «خوشبختانه با اقدامات انجام شده از ابتدای سال هیچ سیلابِ آسیبرسانی نداشتیم و جریانها بهطور ایمن عبور کردهاند.»
*درخواست همکاری از نهادهای مسئول*
غیاثی ضمن قدردانی از همراهی دستگاهها در مدیریت بحران، گفت: ما مکاتبات گستردهای با متولیانی همچون اداره کل راهداری و حملونقل جادهای، اداره کل منابع طبیعی استان و سایر افراد حقیقی و حقوقی انجام دادیم تا در خصوص اصلاح سازههای تقاطعی که مسیر رودخانه را مسدود یا محدود میکنند، اقدامات لازم صورت گیرد. چرا که این سازهها در هنگام سیلاب باعث شدت خسارت میشوند.
*راهداری استان نسبت به تنقیه کالورتها و پلهای زیرجادهای اقدامات جدیتری انجام دهد*
وی تأکید کرد: «ضروری است اداره کل راهداری استان نسبت به تنقیه کالورتها و پلهای زیرجادهای اقدامات جدیتری انجام دهد تا از پخش و انباشت سیلاب در بالادست این سازهها جلوگیری شود. همچنین انتظار داریم منابع طبیعی در زمینه اجرای طرحهای آبخیزداری در بالادست همچون گذشته در صورت تأمین اعتبار در سال جاری فعالیتهای گستردهتری به عمل آورد.
مدیر دفتر رودخانهها و سواحل شرکت آب منطقهای استان البرز، در پایان متذکر شد: «شرکت آب منطقهای استان البرز متناسب با اعتبارات در دسترس، اقدامات اجرایی لازم را انجام داده و در صورت تأمین اعتبارات بیشتر، آمادگی اجرای طرحهای وسیعتری در راستای کنترل و مدیریت سیلاب را دارد.»
*جاده ای کوهستانی و جذاب اما خطرناک!/حوادث طبیعی؛ سیل و رانش زمین دور از ذهن نیست*
جاده کرج – چالوس به طول ۱۶۰ کیلومتر همواره یکی از مسیرهای کوهستانی جذاب و البته خطرناک به شمار می رود که در بسیاری مواقع به علت عرض کم جاده در روزهای تعطیل و پایان هفته ها باعث ترافیک سنگین یا یک طرفه شدن جاده می شود و مشکلات زیادی برای ساکنان حاشیه آن همراه است.
اگرچه ایمن سازی بسیاری از نقاط حادثه خیز این جاده انجام شده است اما سنگهای بالادست این محور به علت رطوبت با هوازدگی مواجه شده و در مواقع وقوع بارش برف و باران امکان ریزش سنگ و بهمن بیشتر می شود. ضمن اینکه وقوع حوادث طبیعی از جمله سیل و رانش زمین برای این جاده دور از ذهن نیست. از این رو باید همواره زیر ذره بین مسئولین و کارشناسان قرار گیرد و دستگاه های مربوطه توجه بیشتری به آن داشته باشند.
گزارش؛ مریم ابوئی مهریزی