بر خلاف چند ماه گذشته که بازار خودرو آرام بود، سه هفته‌ای است که قیمت‌ها سیر صعودی داشته و نکته جالب اینکه بر اساس اظهارات فعالین این بازار، در برهه کنونی خریداران زیادی هم وجود ندارد و نمی‌توان عامل تقاضا را عامل افزایش قیمت‌ها قلمداد کرد. بنابراین باید سراغ عوامل دیگری رفت که بر اساس اظهارات برخی کارشناسان، انتظارات تورمی، جهش اندک قیمت ارز و سیاست خودروسازها و وزارت صمت از دلایل این افزایش قیمت‌ها به‌شمار می‌روند.
*جهش‌های 24 ساعته!
رصد بازار نشان می‌دهد که افزایش قیمت‌ها به‌صورت روزانه‌ای رقم می‌خورد و در 24 ساعت گذشته خودروهای پرطرفدار حدود 10 میلیون تومان جهش قیمت داشته‌اند. این افزایش قیمت‌ها در بازه سه‌هفته‌ای بین 100 تا 150 میلیون تومان بوده که بسیار عجیب است.
بر اساس گزارش‌ها، پراید ۱۵۱ SE مدل ۱۴۰۲ طی ۲۴ ساعت گذشته رشد ۱۰ میلیون تومانی قیمت را تجربه کرده و به ۲۹۵ میلیون تومان رسیده است.
پژو ۲۰۶ تیپ ۳ پانوراما مدل ۱۴۰۲ را نیز با افزایش ۱۰ میلیون تومانی، ۵۷۰ میلیون تومان قیمت پیدا کرده است. پژو ۲۰۷ MC اتوماتیک مدل ۱۴۰۲ هم رشد ۱۰ میلیون تومانی قیمت را تجربه کرده و به ۸۱۰ میلیون تومان رسیده است. همچنین پژو ۲۰۷ پانوراما اتوماتیک TU۵P مدل ۱۴۰۲ در حدود ۹۱۰ میلیون تومان شده که رشد ۱۰ میلیون تومانی دارد.
قیمت تارا اتوماتیک نیز ۱۴۰۲ نیز با با افزایش ۵ میلیون تومانی، ۸۳۰ میلیون تومان شده است. همچنین قیمت دنا اتوماتیک مدل ۱۴۰۲ در حدود ۹۰۰ میلیون تومان قیمت پیدا کرد که رشد ۱۰ میلیون تومانی را نشان می‌دهد.
از سوی دیگر، قیمت هایما اس ۷ با رشد ۵ میلیون تومانی، ۱ میلیارد و ۵۴۰ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. شاهین نیز با رشد ۱۰ میلیون تومانی، ۶۱۵ میلیون تومان قیمت پیدا کرد.
کوییک اتوماتیک نیز ۴۶۰ میلیون تومان معامله می‌شود که افزایش قیمت ۵ میلیون تومانی داشته است.
*گران‌تر از این هم می‌شود!
برخی کارشناسان معتقدند که با تداوم روند کنونی، افزایش قیمت‌ها ادامه‌دار خواهد بود و بازار خودرو دچار التهابات زیادی می شود. فیروز نادری، کارشناس حوزه خودرو درباره افزایش قیمت‌های اخیر می‌گوید: «افزایش قیمت نشان از خارج شدن بازار خودرو از رکود است، اما دلایل دیگری هم دارد که یکی از آن ها عدم انجام تعهدات در زمینه واردات است.»
وی در رابطه با میزان گران شدن خودروهای مختلف بیان کرد: «الان در تمامی خودرو شاهد گران شدن هستیم. گرانی اول از خودروهای داخلی شروع شد. خودروهای ایرانی تا ۱۵۰ میلیون و خودروهای چینی تا ۲۵۰ میلیون افزایش یافت. چون پارس5TU شماره گذاری نشد قیمت بالا رفت. مشخص نیست چرا این خودرو‌ها پلاک نشد؛ البته قرار شد شماره گذاری دوباره آغاز شود. گویا فاکتور‌های ۸۵ گانه در آن‌ها رعایت نشده بود.»
نادری درباره گرانی بیشتر خودرو در ماه‌های آتی گفت: «الان نزدیک بیست روز است که هر روز افزایش قیمت خودرو داریم. با همین وضعیت در شب عید خودرو گران‌تر هم می‌شود. چاره کار این است که خودروهای مازاد عرضه شود و باید به بازار ارائه کنند. متاسفانه خودرو‌ها را نگه داشته‌اند تا با ترفند‌های دیگر گران‌تر بفروشند.»
*مسئله فقط واردات نیست
هر چند که برخی از کارشناسان و فعالین بازار، علت اصلی این افزایش قیمت را اجرایی‌نشدن تعهدات دولت در خصوص واردات قلمداد می‌کنند اما شواهد موجود حاکی از آن است که عوامل مهم دیگری در این مسئله دخیل‌اند؛ من جمله افزایش نرخ ارز و سیاست وزارت صمت. نرخ ارز به عنوان یک فاکتور کلیدی در اقتصاد ایران همواره تاثیر خود را به‌روی کالاهای بسیاری می‌گذارد و خودرو هم از این قاعده مستثنی نیست. کوچک‌ترین افزایش قیمت ارز بلافاصله اثراتش را در این بازار بر جای گذاشته و در چند هفته گذشته که تا حدی بازار ارز سیر صعودی به خود گرفت، بازار خودرو هم همسو با این افزایش قیمت حرکت کرد.
نکته مهم بعدی سیاستی است که وزارت صمت اتخاذ کرده و راهبرد وزیر صنعت، معدن و تجارت، آزادسازی قیمت خودرو و خداحافظی با قیمت‌های کارخانه‌ای و تعیین قیمت بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا در بازار است. عباس علی‌آبادی مکرراً از لزوم خداحافظی با آنچه که قیمت‌گذاری دستوری نامیده، سخن گفته و در جهت تحقق و اجرایی‌شدن همین سیاست بود که وزارت صمت با همکاری خودروسازان و قطعه‌سازان و همچنین موافقت معاون اول رئیس‌جمهور، مصوبه‌ای را امضا کردند که بر این اساس ایران‌خودرو و سایپا 60 هزار خودروی خود را با قیمتی حدود 5 درصد کمتر از بازار آزاد عرضه کنند. همین مسئله سیگنال‌هایی را به بازار در جهت افزایش قیمت همه محصولات ارسال کرده و در کنار عوامل دیگر، آشفتگی کنونی را رقم زده است.
نکته‌ای که باید توجه داشت، کوتاه‌شدن دست مردم از خرید خودرو است و از سال گذشته تاکنون که این بازار به شدت آشفته شده، هیچ راهبردی جوابگو نبوده و تبعاتش محروم‌شدن مردم از خرید خودرو است. نه وزیر قبلی وزارت صمت و نه وزیر کنونی در حوزه خودرو عملکرد مطلوبی نداشته‌اند و تداوم این روند، نارضایتی عمومی و بی‌اعتمادی را به‌همراه دارد و باید به فکر راه‌حل‌های اساسی در جهت آرامش بازار، کاهش قیمت‌ها و توانایی مردم برای خودرودار شدن بود./الف